Η Άλωση....

του Μελέτη Η. Μελετόπουλου*

 Η 29η Μαϊου 1453 χωρίζει βίαια την Ελληνική Ιστορία στο πριν και στο μετά. Πριν, ο Ελληνισμός ήταν (με διακυμάνσεις και φθίνουσα πορεία τους τελευταίους αιώνες) η παγκόσμια υπερδύναμη. 

Ακόμη και στα στερνά του, το Βυζάντιο, έχοντας χάσει τα απέραντα εδάφη του, εξακολουθούσε όμως να κατέχει το σημαντικώτερο γεωπολιτικό σημείο του πλανήτη. Την Κωνσταντινούπολη. 

Μετά την Άλωση, ο Ελληνισμός υπέστη την μεγαλύτερη δοκιμασία της τρισχιλιετούς ιστορίας του.
 Μεγάλο μέρος των ελληνικών πληθυσμών (κυρίως στην Μικρά Ασία) εξισλαμίστηκε.
 Ένα άλλο μέρος εσφάγη από τους προελαύνοντες Τούρκους. Πολλοί εξανδραποδίστηκαν και πουλήθηκαν σκλάβοι στα μεγάλα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Χιλιάδες Έλληνες, όσοι προνόησαν και όσοι πρόλαβαν, μετανάστευσαν στην Δυτική Ευρώπη και δημιούργησαν παροικίες στην Ιταλία, την Γαλλία, την Αγγλία, την Ισπανία (ποιός γνωρίζει ότι Έλληνες μισθοφόροι πολέμησαν στην Νότιο Αμερική με τους Ισπανούς Κονκισταδόρες;).

 Οι ελληνικές παροικίες στην Ευρώπη έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ιδεολογική, οικονομική και πολιτική προετοιμασίας της Ελληνικής Ανεξαρτησίας. Αυτοί που έμειναν ζωντανοί και εγκλωβισμένοι στο πλαίσιο της οθωμανικής κατοχής, υπέστησαν την μοίρα των δούλων. 

Έγιναν ραγιάδες (ο όρος παράγεται από την τουρκομογγολική λέξη «reya”, που σημαίνει κοπάδι). 
Οι ραγιάδες δεν είχαν απολύτως κανένα ανθρώπινο δικαίωμα, ούτε κάν στην ζωή.
 Είχαν μόνο την υποχρέωση να πληρώνουν δυσβάστακτους φόρους και να δίνουν τα παιδιά τους στο παιδομάζωμα. 
Στα πλαίσια της δουλείας, αναπτύχθηκε μία ελληνική ιθύνουσα τάξη από την Εκκλησία, τους Φαναριώτες και τους τοπικούς προεστούς, η οποία προστάτευσε τα συμφέροντα των υποδούλων και προώθησε την ελληνική παιδεία, πληρώνοντας τακτικό φόρο αίματος στους κατακτητές. 

Αυτά διατήρησαν ζωντανό τον υπόδουλο Ελληνισμό μέχρι την εποχή της Επανάστασης.
 Τους πρώτους αιώνες μετά την Άλωση, μεγάλο μέρος των ελληνικών πληθυσμών μετακινήθηκε σε ορεινές περιοχές, ώστε να εκφύγει του τουρκικού ελέγχου. Εκείνη την εποχή οικοδομήθηκαν τα συγκροτήματα οικισμών σε μεγάλα υψόμετρα (Ζαχοροχώρια, Πίνδος κλπ.), όπου ο έλεγχος των κατακτητών ήταν λιγώτερο ασφυκτικός.

 Ο παρηκμασμένος Ελληνισμός του ύστερου Βυζαντίου στα βουνά απέκτησε σφρίγος, σκληραγωγήθηκε και ξαναβρήκε την δύναμή του. Ανέδειξε ως ηγέτες τους πιό άξιους και διαμόρφωσε λειτουργικούς θεσμούς και αποτελεσματική αυτοδιοίκηση. 
Δηλαδή ανέκτησε τα δωρικά του χαρακτηριστικά. Το τελευταίο υπήρξε η κυριώτερη προϋπόθεση του Εικοσιένα. Το 1821, ο Ελληνισμός επαναστάτησε γιά να ανατρέψει τις συνέπειες της Αλώσεως Μέχρι σήμερα, μετά από αλλεπάλληλους ελληνοτουρκικούς πολέμους, μόνον εν μέρει το έχει επιτύχει. 

 *Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης. (142) αναγνώσεις

Περισσότερα: http://www.antibaro.gr/article/10755, Ἀντίβαρο