Αμφιλεγόμενος ο τρόπος με την οποιο εγκρίθηκε η γ.τ, πατάτα Amflora στην Ε.Ε.



Το Μάρτιο του 2010, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την Amflora, την γ.τ. πατάτα της BASF προς καλλιέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Παρατηρητήριο Corporate Europe Observatory (CEO) σε πρόσφατη έκθεση του ερευνά το ιστορικό αυτής της απόφασης, συμπεριλαμβανομένης της αμφιλεγόμενης επιστημονικής γνωμοδότησης που δόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Το παρατηρητήριο διαπίστωσε ότι περισσότερα από τα μισά μέλη του επιτροπής του EFSA, είχαν σχέσεις με την βιοτεχνολογική βιομηχανία. Οι γνωμοδοτήσεις τους, οι οποίες παρέβαιναν τις οδηγίες του Διεθνούς Οργανισμού Υγείας (WHO), συνέβαλαν στην έγκριση της γ.τ. ποικιλίας πατάτας - και είναι πιθανό να οδηγήσει στην έγκριση παρόμοιων γ.τ. καλλιεργειών στο μέλλον.

Τον Ιούνιο του 2009, οι εμπειρογνώμονες της επιτροπής του EFSA σχετικά με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ενέκρινε τη χρήση ενός γονιδίου-δείκτη αντιβιοτικών για τους γ.τ.ο.. Αυτή η αμφιλεγόμενη απόφαση ήταν καταλυτική για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο να δώσει το πράσινο φως, τον Μάρτιο του 2010, για την καλλιέργεια της γ.τ. πατάτας της BASF, Amflora στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Amflora καλλιεργείται πλέον σε ανοιχτα χωράφια στη Γερμανία, τη Σουηδία και την Τσεχία, και δύο άλλα γ.τ. φυτά (δύο ποικιλίες βαμβακιού της Monsanto) που περιέχουν το ίδιο γονίδιο-δείκτη βρίσκονται στο στάδιο της αναμονής για την έγκριση τους προς καλλιέργεια.

Η πατάτα Amflora περιέχει το γονίδιο nptII, ένα γονίδιο-δείκτης ανθεκτικότητας της αντοχής στα αντιβιοτικά νεομυκίνη και καναμυκίνη [χρησιμο κατα την διαδικασία της γενετικής τροποποίησης] . Υπάρχουν ανησυχίες ότι αυτή η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά θα μπορούσε να μεταφερθεί από τα κύτταρα της πατάτας σε βακτήρια επικίνδυνα για τον ανθρωπινό οργανισμό, ενώ μια τέτοια μετάβαση θα μείωνε την αποτελεσματικότητα της χρήσης αντιβιοτικών.

Η έγκριση της Amflora ήταν το αποτέλεσμα άγριων πιέσεων υπό τη μορφή λόμπι από την εταιρεία BASF, περιλαμβάνοντας μια χιονοστιβάδα επιστολών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απειλές για μετεγκατάσταση της εταιρείας και των εργοστασίων της εκτός της Ε.Ε., μέχρι και απειλές νομικών μέτρων κατά της Επιτροπής.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης του CEO, η προ διετίας απόφαση της EFSA εμφανίζεται να είναι ακόμα πιο αμφιλεγόμενη. Πρώτον,...... περισσότεροι από τους μισούς εμπειρογνώμονες της επιτροπής για τους γ.τ.ο., οι οποίοι υπέγραψαν την έγκριση είχαν “συγκρουόμενα συμφερόντα”, όπως ορίζεται από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Αυτά κυμαίνονταν από τη λήψη χρηματοδότησης για έρευνας από την βιομηχανία της βιοτεχνολογίας, ως μέλος ή συνεργάτης οργανισμών “φιλικών” προς την βιομηχανία της βιοτεχνολογίας, στην συγγραφή ή επίβλεψη εκδόσεων χρηματοδοτούμενων από την γ.τ. βιομηχανία, ενώ αποκαλύπτεται η επιστημονική εμπλοκή κάποιων μελών του επιτροπής για τους γ.τ.ο. στη δημιουργία γ.τ. φυτών - περιλαμβανομένων και γ.τ. πατάτας - με ανθεκτικά στα αντιβιοτικά γονίδια – συμπεριλαμβανομένων και του nptII.

Δεύτερον, αν και κανένας από τα μέλη της επιτροπής για τους γ.τ.ο. της EFSA δεν ήταν ιατρικός εμπειρογνωμόνων όσον αφορά τη χρήση των αντιβιοτικών στην ιατρική, αποφάσισαν ότι η νεομυκίνη και καναμυκίνη ήταν αντιβιοτικά με "καθόλου ή μόνο μικρή θεραπευτική αξία". Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ωστόσο, ταξινομεί αυτά τα αντιβιοτικά ως "πολύ σημαντικά" το 2005.

Η έκθεση του CEO δείχνει ότι ο Ολλανδός επιστήμονας Harry Kuiper, πρόεδρος της επιτροπής για τους γ.τ.ο., διατηρούσε στενούς δεσμούς με την βιοτεχνολογική βιομηχανία, ενώ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της επιστημονικά αμφιλεγόμενης απόφασης. Η γνωμοδότηση αυτή ουσιαστικά επαναβεβαίωνε μια παρόμοια της επιτροπής από τον Απρίλιο του 2004, η οποία ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου ένα copy-paste από ένα επιστημονικό άρθρο ανασκόπησης χρηματοδοτούμενο από ένα αμφιλεγόμενο ερευνητικό πρόγραμμα της Ε.Ε., τοENTRANSFOOD, στο οποίο η βιομηχανία της βιοτεχνολογίας διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Για κάποιο λόγο αυτή η εργασία δεν αναφέρεται από την επιτροπή για τους γ.τ.ο., το 2004.

Το CEO διαπίστωσε ότι (α) οι συντάκτες της εν λόγω έγγραφο αναθεώρησης δεν φαίνεται να έχουν την απαραίτητη ιατρική εμπειρογνωμοσύνη ώστε να ταξινομήσουν αξιόπιστα ορισμένα αντιβιοτικά ως “καθόλου ή με μόνο μικρή θεραπευτική αξία”, (β) αρκετοί συγγραφείς φαίνεται να έχουν θετικά προκατειλημμένοι προς τη βιοτεχνολογική βιομηχανία, και (γ) όλες οι συγγραφείς επελέγησαν από τον Harry Kuiper, που ήταν εκείνη την εποχή συντονιστής του ENTRANSFOOD.

Επιπλέον, η αρχική αποφάση της επιτροπής για τους γ.τ.ο. φαίνεται ότι ήταν μια προσπάθεια για την προστασία των καλλιεργειών γ.τ.ο. από μια νέα οδηγία της Ε.Ε., η οποία επεδίωκε να καταργήσει σταδιακά τη χρήση των γονιδίων-δεικτών της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά που μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Υπό το φως των νέων αυτών ευρημάτων, το CEO κάνει έκκληση για άμεση ανεξάρτητη επανεξέταση των επιστημονικής θετικής γνωμοδότησης που δόθηκε για την πατάτα Amflora της BASF και των κινδύνων για την υγεία και το περιβάλλον των γονιδίων-δείκτών στα γ.τ. φυτά. Η εν εξελίξει διαδικασίες έγκρισης για καλλιέργεια στην ΕΕ από τα άλλα γ.τ. φυτά που περιέχουν το επίμαχο γονίδιο nptII θα πρέπει να τεθούν σε αναμονή.

Η EFSA θα πρέπει να απομακρύνει τα μέλη της επιτροπής για τους γ.τ.ο. που έχουν δεσμούς με την βιοτεχνολογική βιομηχανία και θα πρέπει να αποκαταστήσει μια ομάδα αποτελούμενη εξ ολοκλήρου από ανεξάρτητους επιστήμονες.

Η έκθεση του CEO εδώ

Διαβάστε σχετικά:

-EFSA: Σύγκρουση συμφερόντων και εταιρειακά συμφεροντα

-Διαμαρτυρίες για την εγκριση γ.τ. ποικιλίας απο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

-Πρώην κορυφαίο μέλος της Ευρωπαϊκής Αρχής EFSA, που ενέκρινε τους γ.τ.ο., στέλεχος πλέον της Syngenta

Σχόλια